zondag 5 december 2010

Witteberg

                                            is de Veluwe af?
 
Toen de Veluwe ontstond in de voorlaatste IJstijd kwam er wel een paar honder meter hoogteverschil voor. Daarna werd het gebied afgevlakt tijdens een periglaciaal klimaat. De mens kapte later de bomen en zo ontstonden er nog stuifduinen. Eigenlijk is er nu weer verandering nodig nadat al eerder overal weer bos aangeplant werd, want het krioelt er van automobielen en die kunnen beter samen met het asfalt verdwijnen.
Sedert kort hebben we in Nederland meer dan een spade om dijken aan te leggen en daar de machines en de energie overvloedig zijn kunnen er waterkerende heuvelpartijen gemaakt worden. Vaak met daarop leuke compacte gehuchten. Deze bijvoorbeeld op eilandjes tussen Almere en Amsterdam-Noord met erlangs een kronkelende weg slechts voor personenautos. Buitens zijn mogelijk op een heuvelrij die het voor vogels en vissen overmatig grote Markermeer van zuid naar noord in tweeen splitst en waarachter het wild in de Oostvaardersplassen nieuw groot natuurgebied krijgt. Tussen Stavoren en Enkhuizen wellicht een heuvelige ringwal om een voor de bedreigde Siberische tijger droog te malern stuk IJselmeerbodem? Het beest heeft voordat de mens er kwam hier kunnen rondlopen. Een trein Groningen-Randstad kan er langs -hoeft niet elk uur- en als die bij een drenkplaats even langzaam rijdt komt NL wie weet op het lijstje in Thomas Cook's European Time Table met interessante spoorwegroutes. Vanuit de Eemshaven varen op zomerse zaterdagen zeven grote veerboten naar Borkum. Als felle zon het water op de ondiepe wadden opwarmt stroomt het bij eb met 25 graden langs het strand. Rottum ligt nog buiten de horizon der Groningers, maar -plaat en -oog zijn gemakkelijk te vergroten tot een vijftig vierkante kilometer, waarvan de westelijke helft bestemd zal zijn voor wilde flora en fauna. Tegenover het drukke Borkum passen een coco (collectief, cooperatief, zonder Albert Heyn en Mac Donald) eco-badplaats met vijduizend bedden en een door de Eemscentrale verwarmd winterbad plus conferentieoord. Nieuwe centrales kunnen in zee gebouwd worden als prachtige vulkaan met onder het glazen dak tropisch lustoord. Of als caldeira met binnenstrand. De Hondsbosse Zeewering valt te versterken met het zware fundament van compacte hoogbouw in een nieuwe nederzetting en dat kan ook heel goed tussen Hoek van Holland en Scheveningen met creatie van fraaie baaien ertussen.
De Rijn stroomt liefst in zwaktezones van de aardkorst. Dwars door Nederland loopt een grote slenk, waarin bij Roermond recent een flinke aardbeving voorkwam. Op de breuken van de slenk staan kleinere dwarsbreuken, misschien eentje van Zeeland richting Arnhem. De Utrechtse Heuvelrug zou meegevormd kunnen zijn als horst langs die slenk. De bodem van de Atlantische Oceaan groeit op verschillende breedte uiteenlopend aan en dat lijkt te leiden naar lichte draai tegen de klok in van de Britse eilanden met enige verwijding van de slenk in het Noordzeegebied. Aan de zuidkant worden de Ardennen misschien mee opgeheven door uit het westen komende druk. Indien Amsterdam ongeveer op het draaipunt ligt hoeven hier geen grote aardbevingen verwacht te worden, maar er is slechts een duizend jaar opgetekende historie. Dwaas is het om onder zeenivo te bouwen zoals in Almere.  Goed zal zijn de regel om op tenminste tien meter boven naburig waternivo te blijven en dat verrijkt ook het landschap omdat er zo meer op terpachtige bulten gebouwd zal worden, waardoor omringend gebied verschoond blijft. Kortom verdient het verticale aspect meer aandacht en zo is het ook denkbaar om dwars door de Veluwe een nieuw dal te graven met gebruik van het vrijgekomen zand voor opwerping van een berg van een vijfhonderd meter hoog. Die zal 's winters af en toe bedekt zijn met sneeuw en je kunt er dan gaan skieen. Scheelt reis, brandstof, geld, milieuvervuiling.
Technisch kun je silos van honderden meters hoog maken om er water in op te slaan voor winning van electriciteit. Daaromheen valt een berg te maken, liefst met maximaal hoogteverschil door een rivier er omheen te laten meanderen. Moet dat een nieuwe tak van de Rijn zijn die verder voert naar Amsterdam? Dan kan de IJsel apart en zal minder besmet raken met afvalsporen van industrieen aan de middenloop. Eerst is het zaak om een geschikt traject te zoeken, welke bestaande waardevolle zaken ongemoeid laat.
.