straattheater Dakloos

 
              Het is merkwaardig dat de universiteit der kleine luyden zo streeft naar samenwerking met de kapitalistische Zuidas, waar de Mammon aanbeden, verheerlijkt wordt. Veeleer verwacht men toch dat de blik er gericht is op Jeruzalem, "vanwaar de wet uitgaat". Nu is die huidige stad voor een aanzienlijk deel lelijk en met name de Tempelberg-en-omgeving drukt weinig uit over goddelijke verhevenheid en invloed of verwijst daarnaar met voldoende kracht (zie ook notities op www.janjitso.blogspot.com over Eilat, Jeruzalem en de klassensamenleving Israel). Vandaar dat in bijgaand stuk straattheater een voornemen opduikt om positieve verandering teweeg te brengen, eerst middels een caravan. Wie weet zijn er VU-medewerkers die terzake actief willen worden.
 
                                                                     
              D A K L O O S
 
straattheater
 
Een mooie, heel grote caravan op twee wielen, van binnen zonder inbouw en geheel leeg behoudens een dik tapijt, staat naast het eigenlijke plein bij de Klaagmuur te Jeruzalem. Een groot bord vermeldt: Dakloos, straattheater.
Stipt op de aangegeven tijd komt een acteur, een dertiger in blauwe overall of tuinbroek, aangelopen met bij zich een flinke doos.
Hij loopt om de caravan heen met inspecterende blik, lengte en hoogte schattend en dan met de lippen rekenend. Uit de doos haalt hij goudkleurige stickers die hij als schubben op de caravan plakt. Dit erg onhandig, want van bovenaf beginnend terwijl de stickers, met lijm op de helft, over elkaar heen moeten vallen als dakpannen. Af en toe maakt hij een paar passen achterwaarts om te kijken of zijn werk er goed uit komt te zien. De derde keer draait hij zich om naar het publiek en zegt:
Dit is maar tijdelijk, hoor. Later moet er echt goud op.
Hij gaat weer plakken, draait zich dan om naar het publiek en zegt:
De caravan is natuurlijk ook maar tijdelijk. Hij moet straks naar boven op de Tempelberg (wijzend in die richting). Nadenkend: Daarbij komt jullie hulp best van pas want het is een hele hijs.
Hij doet alsof hij weer gaat plakken maar kiest ervoor om verdere uitleg te geven: Deze caravan is van binnen helemaal leeg. Er zitten geen banken in, geen tafel, geen toilet, geen verlichting, want God heeft dat allemaal niet nodig, God is geest!
Er klinkt muziek, evt. met zang van psalm 84:1.
Iets later, met de hand reflecterend onder de kin: Misschien moet ik nog wel voor gordijntjes zorgen. Wat denken jullie?
Hij gaat verder met plakken, richt zich dan weer tot het publiek:
Natuurlijk is de caravan maar tijdelijk. Totdat er weer een tempel is of zo. Je kunt God of het goddelijke toch niet dakloos laten, he? Ik bedoel: iedereen heeft een mooi huis of hoopt daarop en streeft ernaar. Werkt daarvoor. Aan God een passend onderkomen, uiteraard slechts symbolisch in de vorm van een tempel of voorlopig deze caravan.... Hem onderdak in brede zin van het woord onthouden, dat is niet passend.
Hij schudt daarbij het hoofd. Helpen jullie straks mee om de caravan op de Tempelberg te krijgen?
Muziek (en zang) van psalm 47:2 "God vaart voor het oog met gejuich omhoog".
Er is een mooi plekje, niet ver van de moskee met de gouden koepel. De caravan kan er staan op een grasveldje. Als we niks doen -die Tempelberg zoals ie er nu bij ligt oogt niet bijzonder fraai- als we niks doen, niet de entourage verbeteren en niet blijk geven -al is het voorlopig slechts met deze caravan- dat God welkom is in ons midden....dan is dat niet goed!
 
Een vrouw met hoofddoek komt aarzelend uit het publiek te voorschijn en zegt: Men weet niet precies waar de vroegere tempel gestaan heeft.
Acteur: Dat zal op een heilige plek geweest zijn.
Vrouw: Wat is heiliger? Mekka of Jeruzalem.
A: Mohammed is ook hier in Jeruzalem geweest? Voordat ie met paard en al de hemel mocht bezoeken.
V: Hij kwam hier om met Mozes en Jezus te praten.
A: Dat is heel respectvol jegens de oudere godsdiensten.
Na enig zwijgen A: Maar God is heel groot. Veel groter dan dat Hij in onze caravan zou passen en evenmin op deze Tempelberg (hij wijst daarheen); per slot van rekening is Hij de Schepper van het heelal.
V: Schepper! Geleerden spreken van Eerste Oorzaak. Maar daar snapt een mens niet veel van en om te begrijpen zou je eerst godentaal moeten leren.
A: OK, maar het zal Hem toch plezieren als Hij hier laten we zeggen voet aan de grond krijgt, het caravannetje wil gebruiken als referentiepunt voor ons.
V: Daar gaat het vaak fout. Vroeger had de godheid een kalf had als voetbank, ongeveer zoals een koning een kroon draagt. Toen Mozes op de berg wegbleef....
A: voelden de Israelieten zich zeer verlaten.
V: Ja, en om God naar zich toe te trekken maakten ze voor Hem dat Gouden Kalf.
A: Dat viel niet in goede aarde!
V: Nee, want het valt wel in te zien dat God zich niet wenst te presenteren waar de mensen Hem willen hebben....Om Hem voor hun karretje te spannen.
A: Dat is niet mijn bedoeling, hoor. Wij denken dat God de Tempelberg in Jerusalem koos om er goede wet te laten uitgaan. Tempel of caravan -heel vroeger was het een Ark, ook niet zo heel groot, worden door mensen gemaakt als bevestiging, als acceptatie van de heilzame invloed die van Boven komt. Heel anders dan dat geluk zomaar willekeurig uit de lucht valt. 't Is moeilijk om je goed uit te drukken.
V: Bedoel je dat het gaat om symbolische waarde? In het echt had Abraham op de Tempelberg Izak willen offeren.
A: Willen? Hij wou helemaal niet.
V: Maar hij gehoorzaamde het bevel van God.
A: Onzin; God vraagt niet om een onschuldige dood te maken. Daar is Hij op tegen!
V: Ja maar...
A: In die tijd gold dat wat aan de goden toebehoort in het vuur geworpen, geofferd moest worden.
V: En...
A: Abraham moest erkennen dat niet hij baas was over zijn zoon. Evenmin zijn baas politieke of religieuze leiders en aanzetten tot terroristische zelfmoordacties is daarom volstrekt uit den boze.
A gaat zitten, met een hand aan de kin, nadenkend.
A: En toen kwam die geit.
V: Het beest raakte verward in het struikgewas. 
A: Dat moet op een helling geweest zijn; op vlak terrein zoals bovenop de Tempelberg redden zulke beesten zich best.
V: Wat zou heiliger zijn: De plek waar God die geit gaf -misschien wel waar nu de Klaagmuur is- of waar Abraham z'n offer bracht.
A haalt de schouders op.
V: Izak heeft mazzel gehad.
A: Je kunt beter zeggen, met de psalmist: "God behoedt de argeloze".
Het liep voor Izak goed af. Dit betekent dat van Boven (hij wijst naar boven) zijn vrijheid bevestigd werd. Tegenwoordig hebben we de Verklaring van de rechten van de mens, met dezelfde strekking.
Ik moet weer aan de slag. Anders krijg ik die caravan nooit kant en klaar daar op dat plateau naast die moskee.
V: Denk je dat ze jou je gang zullen laten gaan?
A: Ik kan het allemaal uitleggen. Ik doe dit met de beste bedoelingen. De mensen hebben kerken, moskeeen en synagoges, maar God heeft niets. Als Hij een lichaam had zou Hij dakloos zijn.
V lachend: De Schepper dakloos? En jij wilt Hem in die caravan stoppen?
A: Hoe kom je erbij! Deze caravan, met gouden glans bekleed dient om voorlopig uit te drukken dat God Jerusalem gekozen heeft. Anders menen de mensen dat die zwarte kubus in Mekka of de Sint Pieter met de paus erin je het dichtst bij God brengt.
V: God is overal. Wat zou dat als ze Hem in Mekka of Rome, bij de roomsen of bij de protestanten ontmoeten?
A: Maar al die dwaalleer die ze ginds fabriceren. Dat is toch niet acceptabel voor God? De Bijbel komt hier vandaan. Daarom moet hier een accent gelegd worden. Dat is dan deze caravan als, als.....Ik weet het niet zo te zeggen, maar ik voel dat er een blijk nodig is. Iets tastbaars zodat het volk er niet onwetend aan voorbij kan lopen.
En je snapt wel dat ik de caravan niet in de oude rommelige stad kan plaatsen. Het is er domweg veel te lelijk, te erg, te geldzuchtig, niet zuiver, niet rein. De caravan -oh het zou ook best iets anders mogen zijn zoals een grote tent, maar dan zit je met maatregelen tegen wegwaaien als het stormt- moet daarboven op de Tempelberg staan.
 
Een andere vrouw, gekleed als koloniste: Er mag niets op de Tempelberg gebouwd worden totdat de Messias komt. Er iets plaatsen zoals dit ding die caravan zal ook niet goed zijn. Trouwens, de Jezus van de christenen heeft gezegd dat hij de nieuwe tempel is. Of de hoofdtempel en z'n volgelingen tempeltjes. Dus wat haalt u zich in het hoofd met die caravan? Zo'n ding is voor mensen, voor hun vakantie. Snap dat toch!
A: Het ziet er helemaal niet fraai uit momenteel op de Tempelberg. De caravan is bedoeld om los te maken dat er verbeteringen komen. Die berg zoals ie er nu bij ligt is een godheid onwaardig, laat staan de echte God.
V: Kijk, dit is Jerusalem. Wat zie je? Vrome mensen stoppen briefjes voor God in de gleuven van de Klaagmuur.
A: God wordt geacht die te lezen. Als het even kan hun wensen te vervullen. Doet me denken aan het Gouden Kalf....
Dit Jerusalem, en vooral die Tempelberg, is dat een godheid waardig? Zoveel lelijkheid, zo weinig Huis met een hoofdletter. Wat moet God in de St Pieter van Rome met diens mooie versieringen als Hij deze berg uitgekozen heeft? Als centraal contactpunt? In Italie stikt het van prachtige kerkgebouwen, maar hoe vaak niet stopt God zijn oren dicht voor afgrijselijk gezang daaruit?..... Het hele gedoe dient om wat van God los te krijgen. Er zitten in de kerken vooral oude mensen die goede verzorging willen Hierboven (hij wijst omhoog) wanneer hun aards pensioen afloopt. Dat pensioen hierbeneden zit vol uitbuiting van arme mensen en van de Derde Wereld.
Waarom hardnekkig vast houden aan de bestaande situatie? Ik heb van mijn spaargeld deze caravan gekocht en wil die graag plaatsen op het grasveldje bij de moskee met de gouden koepel.
Tuurlijk ga ik geen schaap of ander dier offeren; dat zou maar neerkomen op een ruilhandeltje met God; erg primitief. Dus slechts de lege caravan, want een paleis of tempel kan ik niet leveren en het ontbreekt mij aan medestanders. Oh, je mag de caravan beschouwen als een modern altaar vol goede bedoelingen die hopelijk opstijgen. Ik bedoel dat het onacceptabel is om aan God te onthouden het maximum van ons kunnen en dat probeer ik dan op deze wijze, mijn  manier te corrigeren.
Een kind komt toelopen, kijkt en wil de caravan binnengaan. A laat het toe, dan lachend: Het kind zal hier God niet vinden. We moeten eerst de berg op en ons voorbereiden.
Kind: Helemaal leeg! Het kind loopt weg.
A: Jawel, leeg en God zal zich zeker ook niet op de televisie vertonen omdat dan alles vast komt te liggen en het gedaan zal zijn met onze keuzevrijheid.
Een politieagent komt langs: Mag ik uw papieren zien? A geeft hem zijn paspoort.
P: Ook de vergunning voor de caravan.
A: Ik heb de caravan net gekocht en kan wel de rekening laten zien.
P: Nee, het gaat om de parkeervergunning. Hier mag niets staan.
A: Het is maar even; de caravan wordt straks verplaatst en komt bovenop de Tempelberg te staan.
P: Bovenop de Tempelberg? Hoe doet u dat? Dat kan niet. Het is daar verboden terrein voor mensen als u.
A: Ik hoef zelf niet op de Berg, maar de caravan wel, als uiting van religieus respect.
P: Hm, religieus respect. We hebben de Klaagmuur, een paar moskeeen en verderop allerlei kerken. Is dat niet voldoende?
A: Die zijn voor de mensen. Deze caravan is voor God.
P: U zegt maar. Ik ga niet over de Tempelberg. U mag hier geen caravan parkeren.
Vrouw: Agent, wij spelen hier toneel. Als de voorstelling afgelopen is vertrekken we met de caravan.
P: Hoe lang duurt dat, die voorstelling?
A: Een fractie van de tijd, een fractie van de dag. Hoe snel vat het publiek de toedracht in deze voorstelling?
P: U heeft een toedracht? Leg mij die eens uit zodat ik misschien ontheffing kan regelen. Zijn telefoon rinkelt, hij praat erin en wordt blijkbaar weggeroepen. Nog meer toedracht verderop. Ik kom straks terug.
A: Waar waren we gebleven?
Vrouw: We zouden op de Tempelberg gaan staan, u met de caravan en ik nieuwsgierig hoe dat afloopt. Ik kan u wel verzekeren dat de Tempelberg gereserveerd is voor moslims. De Israelische autoriteiten laten er geen anderen toe.
Schouderophalend: In Saoudi Arabie zijn kerken verboden.
A: Dat snap ik wel een beetje, maar begrijpen de Saoudis dat zelf? De grote, eerste zonde van Eva was dat de mens zich verheffen wilde richting God. Dogmatische christenen, Rome voorop, verkondigen dat Jezus het tot mede-God geschopt heeft.
Het kind komt weer op: Ik heb een versje geleerd. Mag ik het zingen? Het zingt: Jerusalem is wel gebouwd, enz. ; na een paar regeltjes misschien het lied mede van een CD om kwalitatief mooie muziek te laten horen. Het kind stopt en ook de CD: Ik weet niet meer. Het holt weg.
A tegen publiek: Bent u wel eens in Rome geweest? Daar staat het grootste kerkgebouw ter wereld, maar vindt God het mooi? Het is eigenlijk lelijk vanwege de wanverhopuding tussen breedte en hoogte. In een kerk wil je geen beschilderd plafond dicht boven je hoofd maar ruimte voor een blik naar de hemel.
En al die beelden van oude lelijke mannen. God zelf is eeuwig jong, zeg maar in de twintig of een dertiger en het is beter om naar .."Zijn beeld"..een door Hem geschapen mooie man, een aantrekkelijke jonge vrouw, een prachtkind, een lieflijke engel in steen te houwen of in brons te gieten zonder dat daar de naam van een bepaald mens aan verbonden wordt. Esthetiek hebben ze niet in de hel, daar ontspruit het niet.
De mensen turen naar al die versieringen in de Sint Pieter, maar muziek? Ho maar. Menselijke kunst staat er voorop; niet uitvoering van lofzangen voor de Schepper. De paus is bovendien weinig gastvrij en biedt niet eens bankjes aan om even te zitten. Ook de duiven op het plein verwaarloost hij. Ja, ja, elke dag kan iedereen naar de Sint Pieter en wordt daar ontvangen met verse broodjes kaas en koffie of thee, gratis! Geloof het maar niet!
Hier krijg je ook niks. Toch zou het best kunnen en misschien hoort het ook wel zo.
Ik zeg maar even van tevoren dat het niet oneerbiedig bedoeld is, maar Jezus heb je daarvoor niet nodig. U weet wel, of tenminste de christenen zullen er van gehoord hebben, van de wonderbaarlijke spijziging.
Het oude joodse Pinksterfeest was zo: Op deze dag werden de eerste produkten van de oogst hierheen gebracht en verdeeld. Een echte kapitalist vult eerst eigen zakken.
Die paus in Rome vindt dat Jezus ook God is, een soort God namelijk. Zulk oud-grieks denken wilden ze wel in Europa maar joden en moslims blijven erbij dat God Een is. En Hij vergeeft om niet, om niet, om niet! Niks dat Jezus dood moest, behalve als teken van het met schuld beladen lam dat de woestijn in gaat om daar te sterven; als teken voor ongelovige Thomassen die anders niet kunnen vatten dat God vergeeft.
 
Lees toch eens het Nieuwe Testament: de evangelist Johannes begint met verwijzing naar Genesis: Een ver maar machtig vorst spreekt een woordje en de dingen gebeuren dienovereenkomstig duizenden kilometers verderop. Zo'n "woord spreken" is een prima technische beschrijving indien niemand aanwezig was om ook maar de pink van God te zien bewegen. Als DE MACHT, hoofdletters, want ook eerste oorzaak van het heelal, in het universum een sterrestelstel, de Melkweg uitzoekt, daarin bij een zonnestelsel een planeetje Aarde uitkiest voor een bepaalde manier van ontwikkeling.... Bijvoorbeeld niet met oepeletoeten of Toutele-Oupen doch met mensen erop....Het Nieuwe Testament vertelt over nieuw Initiatief, met hoofdletter, van Boven, met hoofdletter: Van knechten worden gelovigen kinderen. Een kind zit aan tafel en heeft enige toegang tot pa's portefeuille. Ik vertaalde het toneelstuk Lucifer van Joost van den Vondel in het engels. Het gaat over ambities van de mens al speelt de aanstaande duivel de hoofdrol. Bij zulk vertalen is het goed om dat in jargon van modern, hedendaags denken te doen. En kijk eens door een vertaalbrilletje zonder dogmaglazen. Schrijft niet Johannes dat Jezus de enige was die meteen als zo'n kind van God geboren werd, terwijl alle andere mensen het worden kunnen op latere leeftijd? Dan opnieuw geboren worden betekent dat je denken en je houding vernieuwen. "Vader en zoon" wil in het midden-Oosten zeggen: Twee handen op een buik, in woord noch daad te onderscheiden.
Maar de paus , als stedehouder, plaatsvervanger wat leiding geven betreft, ziet Jezus liever op z'n grieks als een soort halfgod. Geen wonder dan dat kerken in Saoudi Arabie -ik zou haast zeggen- horen verboden te zijn. Want een mens, nu Jezus, doen opklimmen naar goddelijke status, dat hebben we al eerder meegemaakt en Eva werd erom uit het Paradijs verbannen.
V: Eva was geen christin, zij werd een moslima, een gelovige.
A: En Abraham was geen jood: hij zette zijn drie gasten kalfsvlees met melk voor!
V: Ibrahim was ook een moslim.
 
A: Nou heb ik jullie een en ander verteld en dan zullen jullie mij toch ook  wel even willen helpen. We moeten de caravan die Berg op zien te krijgen. Vanzelfsprekend is het geen Sint Pieter, maar goeie dingen beginnen dikwijls klein. Laat die St Pieter maar in Rome blijven. Hier hoort het ding absoluut niet. Waarom niet? Omdat ze midden in die kerk een graf hebben en vereren; met botten van discipel/apostel Petrus waarschijnlijk. Ik denk dat ik jullie kan verzekeren dat Petrus volkomen afstand heeft gedaan van die oude kapotte botten. Hij wil ze niet terug. Hij krijgt van God immers een nieuw lichaam. Weg dus met die ouwe rotzooi. Ze mogen in Rome de kerk wel eens zuiveren van die troep. Maar ja, als je niet nadenkt kan de paus er zieltjes mee winnen. Ach denk ik dan, laat ze toch. Duizend verschillende bloemen bloeien zei de roodchinees. Er bestaan tal van onkruiden, mensen hebben een zwarte, gele of blanke, nogal roodachtige huid. Waarom zouden de geesten dan in dogma's geperst moeten worden zoals fundamentalistische moslims, gereformeerden, roomsen, joden willen? Het lijkt een beetje op God vangen in jouw net van dogma's.
Niet dat er geen regels zijn, hoor. Gebruik je verstand en versta dat aan het vee ook sabbath toekomt, ontspannen rondscharrelen in een natuurlijke omgeving; dat bio-industrie godslasterlijk is. Gebruik je verstand en houdt aan dat elke dier onder controle van de mens voldoende natuurlijke ruimte toekomt om tenminste drie seconden achtereen voluit te rennen, vliegen of zwemmen.....
 
Maar er is nog iets: Er staat geschreven: "Van Sion zal de wet uitgaan". Wat -vraag ik u- is er de laatste tweeduizend jaar dan tot stand gekomen, hier uitgegaan? De Messias, zoals geloofd door christen en moslim, werd veroordeeld. Er is een nieuw proces nodig met rechtsherstel. Kajafas en medestanders hebben Jezus schuldig geacht omdat hij zich uitgaf voor vertegenwoordiger van God en dat strookte niet met hun practijken, hoe die ook varieerden binnen de kring van oordelenden. Maar thans lopen oprechte joden achter Jezus aan, zij het op afstand omdat ze hem nog steeds niet willen zien.
Er klinkt muziek met Vondel's slotlied in het engels:
 
Salvator who will crush the serpent's biting head
for guilt of mankind that from seduced Adam spread
bring God's redemption in due time and then unlock
to Eva promised greater Eden for your flock.
 
We count the ages and the years, yeah day and hour
till your fine grace appears and Nature shall reflower
As then the bodies and the souls in your house dwell
and stand before the throne from where those angels fell.
 
Het kind komt weer aanzetten en roept: Ik kan het nu helemaal zingen. Het zingt samen met de cd en het publiek mag ook meezingen (de psalm over Jerusalem).
A: Uit de mond der kinderen....
V: Wij moslims hebben ook de psalmen, Zabour geheten; het is gezamenlijk erfgoed van de Israelieten, christenen en moslims.
A: Eigenlijk moeten we die zingen op de Tempelberg, ons daar laten horen.
V: Daar heb je geen caravan bij nodig.
A: Geen caravan nodig, als je de psalmen zingt?
V: De psalmen worden wereldwijd heel verschillend gezongen. Allerlei componisten hebben hun best gedaan om er mooie muziek bij te maken.
A: Dat mag ik horen. Ik hoop dat God die mag horen. Tegen publiek: Wat vinden jullie ervan?
Stem uit het publiek: We kunnen een Psalmenhuis bouwen bovenop de Tempelberg.
Andere stem: Voor moslims op vrijdag, voor joden op sabbath, voor christenen op zondag.
Andere stem: Misschien de overige dagen gemeenschappelijk.
Andere stem: Een prachtig Psalmenhuis van roestvrij staal en glas in de vorm van opwaarts gevouwen biddende handen.
A: Da's geen tempel.
V: Da's geen moskee.
Andere stem: En ook geen kerk.
Samen: Het is iets nieuws.
 
Aria:
(naar Jesaja 66: 10 e.v.)
Rallegratevi con Gerusalemme, esultate per essa tutti voi che l'amate.
Perche cosi dice il Signore: "Ecco, io faro scorrere verso di essa, come un fiume, la pace.
Voi sarete allattati e portati in braccio, e sulle ginocchia sarete accarezzati.
La mano del Signore si fara conoscere ai soi servi".

---