In de greep van Mammon

       straattheater

openbaringen te Buitenveldert

Een piepklein oud caravannetje staat tegenover de tribune op het pleintje van Uilenstede met op het dak Universiteit van Bethel.

Een "stalmeester" komt op men vertelt het publiek, ietwat stuntelig want telkens op papier in zijn hand kijkend: Beste jongens en meisjes.....beste dames en heren....beste studenten. Hij kijkt langdurig op het papier en leest: Kies je rector, kijkt nog eens: kies dè rector. Kan-di-da-ten zijn hier. Hij steekt het papier in zijn zak, klapt in de handen en roept joviaal: Beginnen maar. Hij af.

Er klinkt een meisjesstem maar als van een robot en gepaard met veel gesis vanuit een slangekop bovenaan de paal op het pleintje: Kies mij; dit evt herhalend totdat het publiek ontdekt waar de stem vandaan komt. Kies mij, dan zit je goed. Ik zorg dat je alles kunt bereiken, de hoogste trede. En zangerig: de allerhoogste trede.

Een modieus maar niet duur gekleed meisje komt uit de caravan en roept tegen de slang: Ksst, ksst, waarop de slangekop in of achter de paal verdwijnt. Ze pakt een aanwijsstok en tikt tegen Beth, zegt: huis, tikt tegen El: van God. Huis van God. Daar moeten wij ons op richten. Ze pakt een grote Bijbel en leest: "Ik was naakt en gij hebt mij gekleed; ik zat in de gevangenis en gij hebt mij bezocht. Wanneer was u naakt en hebben wij u gekleed;  wanneer zat u in de gevangenis en hebben wij u bezocht? Zo u dit aan een van mijn minste broeders - ze stopt, kijkt het publiek aan en zegt: of Gods dieren; ze leest dan verder: hebt gedaan hebt u het Mij gedaan.

Een wel doorvoed man in nette kledij springt naar voren en roept: Natuurlijk, daar zijn ik en mijn partij helemaal voor. Arme mensen kledinggeld geven en vluchtelingen ook. De koeien horen in de wei, het kalf bij zijn moeder. Hij slaat de hand voor zijn mond omdat hij zich voorbij gepraat heeft. Ik bedoel: Wij van de Verenigde Monarchisten, ja dat zijn D66, de PvdA, de SP, Groen Links. Dat zie je op de derde dinsdag van september! De PVV is van een andere monarchistische partij en ik geloof dat alleen nog de Partij voor de Dieren een republiek wil. Ons land heeft altijd, behalve in de oertijd, een piramidale maatschappij gehad waarin de beteren, ik bedoel de gegoeden, de mensen met een goed hart bedoel ik - niet de brutalen die rellen schoppen- leiding geven. U weet toch dat de dominees ook het wilhelmus laten zingen en niets moeten hebben van Uittocht naar echte democratie van gelijkwaardigen. Met stemverheffing: Zonder vleespotten! Zonder de populaire kiloknallers en waar moet het dan naar toe?

Een acteur met masker van de huidige rector komt op, zeggend: Onze universiteit staat in dienst van de gemeenschap, wij leiden op voor goede carrière. Het is helaas zo dat niet iedereen daarvoor geschikt is, maar we vullen aan met studenten uit Amerika die thuis niet op hun topuniversiteiten toegelaten worden. Dat de VU voor kleine luyden zou zijn is verleden tijd en als papoea's, molukkers, kleurlingen ons collegegeld niet kunnen betalen zullen zij altijd nog wel een baantje in de middenmoot kunnen vinden. Noem mij maar een gereformeerde hindoe: Als je voor een dubbeltje geboren bent heb je misschien meer kans in een volgend leven. Wat ik nu doe vind ik fijn en ik zou hier niet staan als ik weg wil.

Een statig persoon in Saoudi-kleding  komt op: Toch zult u niet lang kunnen blijven. Deze universiteit heeft al heel veel moslim studenten en wij nemen de VU graag over. De regering te Mekka wil financiële hulp verstrekken en heeft al toegezegd dat ik als rector een woning krijg met vier slaapvertrekken en verschillende kinderkamers. Het is niet nodig om op het Museumplein een staatsmoskee te stichten als grote zwarte kubus, fraai contrasterend met het groene gras en de witte Badkuip. Waar art 1 der Verklaring van de rechten van de mens onderwezen wordt. En een psalmenhuis om samen de gemeenschappelijke erfenis te zingen, musiceren, reciteren hoeft ook niet.

Een stokoude man (zo toegeruste acteur) schuifelt naar voren en zegt: Wij gereformeerden zeggen niet dat de Vrije Universiteit aan ons ontstolen is, ontstolen aan het christelijke volksdeel. Wij willen met de tijd meegaan en kenniskwartier zijn van de kapitalistische Zuid-As waar met belastingtrucs 4x zoveel geld uit arm Afrika gehaald wordt dan er aan ontwikkelingshulp en uit collectes heen vloeit. Petje af voor zulke parasieten die zelf niet produceren en toch stinkend rijk worden. Wij hebben nu Zak -hij ontrolt een levensgrote foto van het beeld gemaakt van oude zakken, dat in de hal van het hoofdgebouw staat. Ha, ha, zakken vol geld, dat is wat gereformeerden altijd het liefst wilden. Hij schatert en de anderen kijken ietwat verbaasd toe. Dan op wat ernstiger toon: Kijk, wij hebben nog een theologische faculteit en dat is niet voor niets want iedereen weet dat er ook verkeerde dingen in de Schriften staan die rechtgezet moeten worden. Als de Messias zegt dat wie vader of moeder meer acht dan waar Ik voor sta...of als Ie zegt Laat de kinderen naar Mijn Rijk komen.... Kijk, dat gold allemaal in de beginperiode van het christendom maar wij hebben nu een florisserende economie dank zij het kapitalisme, heel zegenrijk en dat sommige kapitalisten een beetje egoistisch zijn, och dat hoort erbij. De Bijbel zegt dat we moeten woekeren met geld, ook met andere talenten natuurlijk en wat leuk dat de studenten op Pinkstermorgen een tennistoernooitje hebben. De Paus heeft bevestigd dat de hel niet bestaat en het knersen der tanden is waarschijnlijk een verkeerde vertaling van lekker toehappen. Kijk eens wat ik hier heb; hij haalt uit de afbeelding van Zak een bankbiljet van honderdduizend en werpt die naar de eerste rij op de tribune, waar acteurs zitten die er om gaan vechten en al doende het verscheuren en versnipperen. Het meisje gaat terug in het caravannetje.

Op de tribune zit een professor in vol ornaat die opstaat en het woord neemt: Alle gekheid op een stokje: de momentane rector lijkt maar een tussenfiguur. Bovenaan is er felle concurrentie want je kunt daar lekker graaien en vele zittende dikkonten meekrijgen als je hen eens voor de afwisseling aan andere vierkante of rechthoekige kamers en zalen helpt met sloop en nieuwbouw in plaats van roulatie met de talrijke bekwame mensen die voor de poort staan. De architectuur van het hoofdgebouw is pas over vijftig jaar waardevol en dan zullen we het dus allang gesloopt hebben. Hi, ha, ha! Er is geld genoeg uit de aardgasbron, ook voor het onnodig ondergronds brengen van de verkeersaders hier in de buurt en de armoe lijers bovenop de aardgasbel krijgen genoeg Bijstand. Als men daar te suf is om net als Luxemburgers autonomie te willen verdienen ze niet beter, toch? Hoe meer arbeidsplaatsen op en bij de Zuid-As hoe drukker het wordt, ik bedoel hoe gezelliger het wordt. Goede planning dus van de bestuurders. Wat fijn ook om in West-Europa overbodige grotere zeesluizen voor Amsterdam te krijgen want zo kan het kolengebergte in het westelijk havengebied groeien en zullen de schoorstenen roken. Hoewel, hoewel.... Hij doet zijn toga uit en zegt: Als ik ontslag neem na tien jaar kunnen anderen zich ontplooien en zo krijgt het land maximale welvaart. Dan heb ik tijd om een goed studieboek te schrijven. In het nederlands en jullie mogen het kopen zodat ik daaruit inkomen haal. Anders ga ik gewoon in de fabriek werken of de bio-boer helpen.

De vier heren die eerder aan het woord kwamen gebaren heftig en roepen samen: Die is gek. De een na de ander: Hartstikke crazy; zo voedt je de toekomstige elite toch niet op! Waar draait de wereld anders om dan om geld? Laten we die man gauw ontslaan want hij bederft de jeugd met zijn praatjes. Van op de tribune: Wat weten wij eigenlijk. Niet eens de Eerste Oorzaak en dat de oerknal voortkwam uit een punt is een wiskundige constructie. In de natuurkunde bestaat een punt niet omdat het geen afmetingen heeft.

Het deurtje van het caravannetje gaat half open en het meisje leunt naar buiten. Ze wijst met haar vinger: als jij of jij of jij god was zou je dan alleen maar marionetten willen hebben? Automaten, zombies? Het Nieuwe Testament betekent Nieuw Verbond met verhoging van onze status van knechten tot kinderen. Even stilte. Maar een kind moet opgevoed worden en zo lief en leed doormaken om echt mens te worden. Zeg maar dat er geestelijke evolutie is naast de fysieke. De slang: Bah. Ik doe liever mijn  best om de mensen het gemakkelijker te maken met wijntje, trijntje, autootje, vakantie op een tropisch eiland  zodat je harp spelen in de hemel niet nodig bent. Geniet ervan en maak tijdig je pensioenpremie op in plaats van het af te staan aan egoistische ouderen. Of op te slaan want de Grote Baas stuurt misschien straks hordes boeren-soldaten uit overbevolkte landen hierheen om de wadden in te polderen en in onze villa's te gaan wonen. De vier: Klets, wat een geklets. Eentje: Dat past jou niet Satan om de studenten af te houden van meebetalen aan onze rijke pensioenen. Een ander: Straks vertel jij, ouwe onruststoker, nog dat het hele pensioenfondsensysteem zwendel is: geld uit de zakken van laagbetaalden overhevelen naar wie al genoeg hebben. Derde: Behalve om hun hebzucht te stillen. Ieder hoort naar draagkracht belasting te betalen. Vierde: Het pensioenfondsensysteem doorbreekt dit maar dom gewoon volk snapt dit gelukkig niet. Eerste: Ik moet er niet aan denken dat bij opheffing en correctie met terugwerkende kracht er zoveel in de Schatkist vloeit dat ik  mijn favoriete bezigheid, couponnetjes knippen, niet langer kan uitoefenen. Tweede: Of dat de oude buurman na zulke opheffing plotseling honderden euro's AOW per maand meer kan krijgen en net zo'n grote auto gaat kopen als ik heb. Derde: Denk ook eens aan al die managers van de fondsen die dan werkloos worden en samen wel een aantal miljarden aan beloningen gaan missen. Vierde: Gelukkig hebben we loopjongen Rutte die met vlotte tong de meerderheid van het volk wel weet te misleiden. Er klinkt vaag de melodie van psalm 82 uit het Liedboek. De vier overstemmen en heffen een lied aan voor onwillige massa die anderen niet gunt hoger te staan en de weer tevoorschijn gekropen slang valt hen bij (ritmisch nog te verbeteren):

Met refrein: Poen bepaalt ons doen.

Poen is waarvoor wij 't doen

Poen, poen, poen, Mammon vul mijn schoen

Eerste heer, sprekend of rappend: Sinterklaas geeft alleen aan familie en kennissen

2e heer: En St Maarten? Die was niet erg snugger, gaf aan een àfgeschrevene.

3e: Ik hou van bíjschrijven, op mijn rekening!

Refrein

4e: Het liefst pak ik een miljoen

1e: Welnee, als vroeger Coen ga ik voor een triljoen

2e: En geef armoezaaiers van katoen

Zo is ons blazoen

Refrein

3e: Ah, een ZAK vol centen is mijn visioen

4e: Dat liefst meteen, nog voor de noen

1e: Zoiets maakt mijn leven groen

2e: En wee de linkse schorpioen

Refrein

3e: Lief gouden eieren leggend hoen

help net als in het sprookje toen

al t'volk hier bij de Griffioen

Alle vier: Here Mammon geef ons poen poen poen (dimenuendo) oen, oen.