Den Helder straks

ruimtelijke ordening in Den Helder 

        Het plan 2020 maakt geen goede indruk doordat het getuigt van statische kijk en te weinig de mogelijkheden van de 21e eeuw verkent. Wat het stadshart betreft laat het onverlet dat Den Helder's winkelapparaat merendeels zal bestaan uit filialen, afromend gedirigeerd vanuit de Randstad en de plaatselijke bevolking in een afhankelijke positie brengend. Het is niet juist om de mensen alsmaar naar winkels te lokken, zelfs op zondag alsof zes dagen ontoereikend zijn om het begeren te stillen, in plaats van grotere individuele veelzijdigheid te bevorderen. Men leze Jos Defoort die verduidelijkte dat aan vergaard bezit geweld kleeft: Anderen mogen het niet zomaar gebruiken of hebben geen toegang. De zevende dag is noodzakelijk als gelegenheid om socialer met elkaar te leren omgaan, 's ochtends in de kerk waar toch de zelfzucht getemperd wordt en vervolgens met gezamenlijke sportieve en culturele activiteiten.
In grote lijnen, kort en schematisch hieronder een andere visie:
- In polder Het Koegras is een west-oost start- en landingsbaan mogelijk, mede als hulpbaan voor Schiphol, met aan het spoor tussen deze nieuwe en de bestaande baan een zakelijk centrum. Daarin kunnen tevens grote coöperatieve, door de inwoners zelf beheerde winkels plek krijgen.
- Het huidige centrumgebied telt weinig gebouwen die persé onmisbaar zijn en centrale funkties kunnen geleidelijk van nieuw onderkomen voorzien worden. Er hoeft geen dwang te bestaan om vast te houden aan de ideeën van het plan "vitaal Stadshart". Kritisch analyseren kan ook geen kwaad, want waarom zou er snel een nieuwe bibliotheek nodig zijn? De leescapaciteit van een mens is beperkt en je doet er goed aan om te laten voorselecteren, zoals op school en natuurlijk ook enigszins in de bibliotheek. Als dit laatste verbeterd wordt zijn er minder boekenkasten in de leeszaal nodig en zal er meer materiaal in het magazijn komen te liggen, dat uiteraard overzichtelijk en wel toegankelijk dient te zijn.
- Toen er nog geen dubbelwandig glas en aardgas was bouwde men graag in de luwte van een dijk. Die zijn later dermate opgehoogd dat er vanuit de woningen geen uitzicht meer is. Nu kunnen er terpen opgeworpen bij en op een dijk met daarop bebouwing tussen geboomte. Onder het maaiveld van de opgeworpen aarde passen parkeergarages en opslagplaatsen. Aldus valt er over anderhalve kilometer ten westen van de veerhaven honderdduizend vierkante meter vloeroppervlak te realiseren. Dit moet hier zeer compact om de wind buiten te houden, maar ook vanwege de diepe geul aan de noordkant. Met het vele beton van de fundering van "hoogbouw" kan wellicht versteviging verkregen worden tegen aardverschuiving.
- De trein hoort door te rijden tot aan de veerhaven. Dat kan onder die terp door, over de dijk, misschien langs de liniegracht of anders vanaf het huidige station, dat niks voorstelt en weg kan en waar misschien net voldoende ruimte is voor een renbaan (al worden die doorgaans voor de bezoekers gesitueerd halverwege oost en west, noord en zuid), in noordwestelijke richting vervolgend en verder langs het singeltje. Let wel dat het hier steeds om suggesties gaat die zullen moeten wijken voor nauwkeuriger rekening houden met het terrein.
- Het belangrijkste fysisch-geografisch gegeven in de gemeente is de diepe zeestraat Texelstroom-Marsdiep-Breewijd. In de Helsdeur wordt de bodem op vijftig meter beneden NAP gemeten en als de ondergrond niet stevig genoeg is kan de dijk erin afglijden. Daarom valt te bezien of met diep heien en beton van een bruikbare bovenbouw hier een rem tegen te zetten valt. Indien het fort intensief benutte funkties krijgt zal er wel een bestemming gevonden worden voor zulke toevoeging.
- Iets verderop biedt de Noorderhaaks plek voor een slechts met waden bereikbaar berggehucht, waarin voor de aantrekkelijkheid een bijzondere culturele ruimte moet zitten naast toeristische accomodatie.
- Beoosten de marinehaven is op een afstand van een paar kilometer een terp mogelijk in de vorm van een halve caldera met beschut binnenstrand. Dit met een haventje aan een geul. Felle zon warmt 's zomers het water op de wadden meer op dan aan de Hollandse kust met diepere zee mogelijk is.
- Het is aan te bevelen om voor de marine en voor bedrijventerreinen de regel in te voeren dat bij elk kunstmatig verhard oppervlak, hetzij dak, erf of straat er hoog opgaand geboomte aangeplant moet worden ter compensatie van voor de Natuur verloren gegane vruchtbare aarde. Zo vallen tevens de lelijke loodsen op het marineterrein te verhullen.
- Na de oversteek van het Marsdiep is het van de veerhaven nog een vijftig kilometer heen en terug naar de vuurtoren van Texel. Dat kost per auto behoorlijk veel eurootjes die naar de automobielfabrikanten en de oliemaatschappijen gaan. Een smalspoortrein, zoals op Borkum maar nu terwille van betere stabiliteit en comfort met standaard spoorbreeedte, lijkt op Texel haalbaar. Vooral indien men niet nog meer autos op het eiland wenst. De eerder genoemde vergroting van het vliegveld past hierbij, alsook af en toe een expressetrein van en naar het Ruhrgebiet. Aan de Noordzeekust van het eiland is ruimte om een nieuwe badplaats toe te voegen, waartoe voor geavanceerde vormgeving een internationale prijsvraag uit te schrijven is.
- Aan de wadkant van Den Helder ware gevarieerd voorland op te spuiten of te laten aanbrengen met dwangarbeid van gedetineerden die in ruil strafverkorting krijgen. Zo ontstaat er een overgangszone tussen het zoute mariene milieu en bebost land. Er kan best een kilometertje af van het Balgzand, lees milieu voor andere dieren en planten toegevoegd worden, en boeren die voor uitbreiding bij het vliegveld moeten wijken zouden hier compensatie kunnen krijgen in collectieve opzet met samen wonen in een gehucht. Begraven in het voorland is een optie.
 
- Den Helder heeft als grootste werkgever de marine en verkeert daardoor in een voor een middelgrote gemeente unieke positie met instroom uit het gehele land. Vooral van jonge mensen die er ook een technisch vak leren. Het is daarom niet juist zich slechts te richten op wat de aanwezige eigen bevolking aan woningen en voorzieningen behoeft. Van die "eigen" mensen zullen er verscheiden migreren om een bepaald, gekozen beroep uit te oefenen. Het gemeentebestuur mag zich wel eens inspannen om de "zeevaart" toegankelijk te maken voor brede lagen van jeugdigen en hiertoe kan een Eems- of ....schouw ontworpen en gebouwd worden. Qua grootte het midden houdend tussen de zalmschouw op de rivieren en de zeeschouw op de wadden en bestemd voor het stromende water der estuarien. In teamverband van drie personen met bediening van roer, zeilen en zwaarden op dit relatief moeilijke water leren varen vult de leemte op tussen de kleine padvindersboot en de privéjachten van rijkaards.
- Hoe is het met de gastvrijheid gesteld? Kunnen backpackers en personen met een dunne portemonnee terecht?  Stayokay hostels zijn relatief duur, worden veel bezocht door ouderen en schoolkinderen die geen last hebben van de financiële barrière. De exploiterende organisatie valt daarenboven een onvoldoende toe te kennen om dat er niet gezorgd wordt voor absolute stilte tijdens de nachtrust. Men laat toe dat enkelingen vele anderen uit de slaap houden en commercieel komt het erop neer dat die vele anderen vertrekken en wegblijven. Van hetzelfde door in stille tijd de weinige gasten allen in één vertrek te persen in plaats van het mogelijke optimale comfort te bieden.
In Den Helder verblijven heel wat Antillianen en er komen van ginds bij. Zijn de nieuwkomers aangewezen op onderdak bij familie of kennissen omdat de ingezetenen niet gezorgd hebben voor redelijk, publiekelijk, betaalbaar onderdak en verkeren die relaties op het slechte pad, wederdienst verlangend......
- "Het stadshart ontwikkelt zich tot een compact, attractief winkelcentrum. Zittende ondernemers krijgen uitbreidingsmogelijkheden. Grootschalige winkelformules zijn welkom".
Naar de smaak van de meeste ontwikkelde mensen getuigt winkelen stimuleren van geestelijke armoe. Er wordt verbreding van de kloof tussen arm en rijk door veroorzaakt. Voorrang geven aan reeds gearriveerden is in strijd met het gelijkheidsbeginsel. Met name het onder tafel geschoven art 3 der Grondwet is belangrijk: ieder is in overheidsdienst benoembaar. Dit impliceert eerlijke en open sollicitatieprocedures zodat de meest bekwame persoon op de juiste plek komt en het land optimale welvaart met eerlijke verdeling zal genieten. Uiteraard is het artikel ook maatgevend voor het bedrijfsleven. Er moet daarom ruimte zijn voor kleine ondernemers en die mogen niet weggedrukt worden zoals actueel het geval is op de stations van de NS en het Gemeentelijk Vervoerbedrijf Amsterdam.
Winkelketens schenden bij voortduring art 60 van het Verdrag van Parijs (1951): Ieder kan op zijn wens goederen en diensten verwerven voor dezelfde lage prijs als waarop die aan anderen aangeboden worden; beperkende voorwaarden zijn niet toegestaan. Grootgrutters echter pressen leveranciers tot extra korting bovenop wat al verkregen werd wegens afgenomen grote hoeveelheden, terwijl de kleine winkelier de volle prijs moet betalen, de concurrentieslag verliest en zijn zaak kan sluiten. Je zal ze overigens de kost geven de kleine zakenlieden strevend op kosten van de klant naar de Mercedes en het tweede huis. Of bij succes zich voor nog meer geld zich laten uitkopen door Mac Donald en Albert Heyn met hun opgedrongen assortiment. Dit probleem zal spelen op een vergroot Rottum met koninginnebadplaats, zoals geschetst in het bijgevoegde boekje "Grunnegerlaand weer op schoppe". Wie zich bezig wil houden met het zoeken naar goede collectieve organisatie is zeer welkom en daartoe de info van het boekje. De stad Groningen stikt van de filialen en de managers wensen een hogesnelheidslijn om vlot de orders van hun bazen uit de Randstad op te halen. Bij een rood dorp in de provincie hebben ze een Blauwe Stad aan een meer met bruinig water en roeiboten bedacht voor semi-multimiljonairs. De echte rijken hebben keus te over en gaan daar niet zitten. Trekken liever naar Schiermonnikoog dat zo zijn karakter dreigt kwijt te raken. Ondertussen zijn de graanprijzen flink gestegen en is er navenant meer verlies. Rottum, samen met de naburige eilanden de beste stranden aan de Noordzee met dat op de wadden soms tot 25 graden opgewarmde water hebbend, ligt nog buiten de horizon van de Groningers. In de zomer varen er 's zaterdags  zeven grote veerboten van de Eemshaven naar het Ostfriese Borkum.
- "Wonen met zicht op zee, vlakbij een winkelcentrum, het strand en een jachthaven".
Hiervoor werd beschreven dat achter een hoge dijk er weinig uitzicht is, dat het van slecht bestuur getuigt als bazen in de Randstad via hun filialen geld afromen, dat het strand nog niet optimaal is zoals mogelijk in die calderaterp en het is onverstandig om in jachthaven Den Helder de faciliteiten te beperken tot een bovenlaag van welgestelden.
 

---