woensdag 24 april 2024

muzikale kerkorde

  Op de VU wordt niet gezongen. Er is alleen het carillon. Ook geen strijdliederen op de campus?

            Een ego-tripper die met brullend orgel de gemeentezang wegdrukt, is dat Boven welgevallig? Of elders een knappe organiste die heel veel noten tegelijk kan spelen en daarmee de melodie voor de kerkgangers verduistert? Een dominee die in plaats van stevige psalmen, ook voor de kinderen zoals nr 82 waar zij later wat aan hebben, kwezelversjes uit het Nieuwe Liedboek der kerken opgeeft en als alleenheerser hoog op de kansel staat? Terwijl daar toch het evangelie te horen moet zijn zoals ook leken met een goede stem kunnen voorlezen en zijn praat liever beneden dient te houden. Op de vlakte is dat meestal zonder de regenten der nederlandse piramidale maatschappij te verketteren en negerend dat de hoogste rechters de wet, art 1, gewoon negeren als hen en hun klasse dat zo uitkomt. 
De Messias volstond volgens de overlevering met eenvoudige korte uitleg van de blijde boodschap, het Nieuwe Verbond, waarin onze status verhoogd wordt van knechten die welvaart willen en in de kerk slechts een miniem stukje brood delen om zich naar huis reppend apart van biefstuk of gehaktbal te genieten... tot kinderen, alles poëtisch uitgedrukt, met enige toegang tot Pa's portefeuille. Maar opgevoed moeten worden en daartoe lief en leed hebben door te maken teneinde geen zombies of automaten te worden. Om dat Nieuwe Verbond te brengen hoefde de Christus helemaal geen godje te zijn, hetgeen toch ook strijdig is met de Tien Geboden. De halve heiden Paulus wilde dat misschien ons wijs maken of waren het latere bewerkers? Het evangelie van Johannes begint met wat Genesis 1 al te berde bracht: Een machtig vorst spreekt een woord en de dingen gebeuren dienovereenkomstig. Dat is technisch prima uitgedrukt als waarnemende ogen ontbraken. Het oude grieks kende geen hoofdletters en taalkundig valt te lezen: het woord stond voor God. Die Grote Geest is zonder lichaam zoals onze geest heeft en behoeft. Daarom vanuit ons niet kenbaar is maar natuurlijk wel de atoompjes en al het spul daarbinnen en -buiten ontworpen heeft. Biologen raken gauwer atheïstisch dan natuurkundigen omdat zij niet te maken hebben met het wezen van het koolstofatoom. Johannes vervolgt, weer uit taalkundige hoek bezien, met relaas dat de Boodschapper de enige was die reeds vanaf geboorte die nieuwe status mocht bezitten. Hetgeen uiteraard bevorderlijk is voor overdracht van de inhoud. Een inhoud vanzelfsprekend volgens de psalm dat God vergeeft om niet en het bloederige is misschien te verklaren als het vroeger ontbreken van handtekeningen. Verbond werd gevierd met een offermaaltijd. Vergeet overigens niet het aspect solidariteit. Voor wat hoort wat gold eertijds maar thans de leer van de barmhartige samaritaan. Welk op de VU niet meer aan de studenten bijgebracht wordt daar men kenniskwartier wil zijn van de kapitalistische Zuid-As. 
Het Opperwezen heeft kennelijk planeet Aarde voor evolutie bestemd met ook duizend verschillende geestelijke bloemen of onkruid. Op Zijn Boerderij laat Hij dus van alles groeien en hoeft waarschijnlijk niet van tevoren weten wat het oplevert. Dat geeft ruimte voor zowel orgelspelers als allerhande kerkgenootschappen. Maar opgaan naar het huis Gods geschiedt toch het best niet naar een zaaltje doch bijvoorbeeld naar de Nieuwe Kerk op de Dam, waar de hele zondag lof door uiteenlopende lieden in verschillende talen gezongen en verwoord kan worden. Misschien op het Museumplein een kolossale moskee in de vorm van een zwarte kubus op pootjes, fraai contrasterend met het groene gras en de witte Badkuip. Waar de mohammedanen een versie conform de mensenrechten en -plichten wordt bijgebracht. En te Jerusalem een Psalmenhuis voor de drie ervende geloven van roestvrij staal en glas in de vorm van naar boven biddende handen? Bij een ordening horen geboden. Zoals deur altijd openlaten voor belangstellenden, desnoods achter een hek. Welke lieden mogelijk ook verlangen naar 's hemels paradijzen en mee kunnen zingen HEER laat ons toe. Terzijnertijd vrolijk afreizend mogen want van welkom wordt Hij immers nooit moe. Verbod moet gelden voor een deskundige die wil oefenen op zondag, want dat stoort. Natuurlijk hoort er gezorgd te worden voor een goed Liedboek want vanaf een papiertje zingen is niks. Een apart koor mag niet groot zijn omdat onverstaanbaarheid dan de boventoon gaat vieren. En voeg evt. gemeentezang toe na buitenlandse tekst zoals het slotkoor van de Johannes passie: Here God doe het laatste zijn dat engelen gracieus en rein mijn ziel ten hemel dragen. Uw oog griff' in 't geheugen fijn waar 't lichaam enz. Een vorige generatie vertolkte de Blijde Boodschap tot prachtige gezangen, maar smetten van Drie-eenheid zijn eruit te verwijderen en laten we als kerkorde invoeren dat solisten slechts voor of na de kerk mogen optreden tenzij er instemmend koorgezang van de gemeente bijgevoegd wordt. Dat vond Bach kennelijk ook. Hoe sneu is het als in een kerk"dienst?" de gemeente afgehouden wordt van zingen, ofschoon de Duivel dat wel prettig zal vinden.

Geen opmerkingen: